เครือข่ายจิตตปัญญาศึกษา

โดย ธนัญธร เปรมใจชื่น
เครือข่ายจิตตปัญญาศึกษา ContemplativeEducation@yahoo.com
คอลัมน์ ณ พรมแดนแห่งความรู้ โพสต์ทูเดย์ ฉบับวันที่ ๗ ธันวาคม ๒๕๕๑

...............................................................

หายใจเข้าลึกๆ แลหายใจออกยาวๆ ผ่อนคลาย

วางใจในพื้นที่แห่งนี้ วางใจในตนเองเถิด

ถือโอกาสอันสงบนี้ บอกรักร่างกายของเราเองผ่านลมหายใจ

หายใจเข้าให้ลึก ให้ทุกลมหายใจเข้าของเราไปถึงอวัยวะส่วนต่างๆ

เพื่อทักทาย ขอบคุณ และให้อวัยวะนั้นได้รับรู้ความรักของเราที่มี


หายใจเข้าลึกๆ หายใจออกยาวๆ อ่อนโยน ละเมียดละไมต่อลมหายใจของเรานี้

เป็นความงดงามที่หล่อเลี้ยง ประคับประคองชีวิตของเรา

การรับและการให้ ดำรงอยู่กับเราตั้งแต่แรกเริ่มของการมีชีวิต ก่อนการบ่มเพาะใดๆ เสียอีก

ในทุกๆ ลมหายใจเข้าของเรา มีลมหายใจของพ่อแม่พี่น้อง

ลมหายใจของสรรพสิ่ง มีลมหายใจของทั้งผู้เป็นที่รักและผู้ที่เราเกลียดชัง

ทุกลมหายใจของเขาเหล่านั้น หล่อเลี้ยงอยู่ในร่างกายของเรานี้

และในทุกๆ ลมหายใจออกของเรา เราก็ได้ส่งมอบสิ่งต่างๆ ที่หล่อเลี้ยงในตัวเรา

แก่เขาเหล่านั้น แก่สรรพสิ่ง...เช่นกัน

ด้วยลมหายใจที่มี ที่เชื่อมโยงตัวเรากับโลกรอบตัวนี้ เรามิอาจเป็นอื่น...นอกจากลมหายใจเดียวกัน


หายใจเข้าลึกๆ หายใจออกยาวๆ ส่งผ่านความรักและปรารถนาดีแก่กันและกัน

ความโกรธและความเกลียดชังของเรากำลังทำลายความงามของโลก

จงให้พลังในตัวเราแปรเปลี่ยนความโกรธเกลียดในเขาและเรา

ผ่านการดำรงอยู่อย่างสงบด้วยลมหายใจ ให้รักเคลื่อนผ่านหัวใจทุกดวงด้วยรักเถิด

หายใจเข้าลึกๆ หายใจออกยาวๆ

..................................................

อยู่ๆ ลำนำบทนี้ก็ผุดพรายขึ้นมาในใจอีกครั้ง ถ้อยคำยังแจ่มชัด แม้เวลาจะล่วงเลยมา จำได้ว่าตอนนั้นฉันเป็นกระบวนกรจัดกระบวนการนำพาผู้คนเข้ามาเรียนรู้ด้านในของตนเอง เพื่อพวกเขาจะวิวัฒน์จิตวิญญาณของตน ความสงบและผ่อนคลาย นำพาถ้อยคำเหล่านี้ ไหลลื่นพร่างพรู ตอนนั้นเหมือนฉันไม่ได้พูดเพื่อพวกเขาเท่านั้น แต่ฉันก็ร่วมรับฟังและถูกนำพาไปด้วยเช่นกัน มันประทับอยู่ในใจ ยังเก็บกลับมาใคร่ครวญตนบ่อยครั้ง

เข้าใจด้วยความคิดนี่ช่างแตกต่างจากการเข้าถึงมากมายนัก เพราะ ณ ขณะที่รับเอาสิ่งต่างๆ เข้ามา ความคิดคำนวณ ดึงประสบการณ์ (อันจำกัด) มาตอบรับ ดังนั้น คำว่า “ใช่” ในห้วงขณะหนึ่ง อาจมิใช่ “ใช่” ในทุกๆ ห้วงขณะ

แต่บททดสอบหรือบทเรียนแห่งชีวิตจะเดินหน้าเข้ามาให้เผชิญ ทันทีที่เราคิดจะเลือก ตัดสิน แม้แต่หลงรัก ชื่นชม ศรัทธา กับบางสิ่งบางอย่าง อย่างไม่เห็นความเป็นจริงในตนเอง ที่พูดเช่นนี้เพราะฉันเพิ่งประจักษ์ว่า เราหลอกตัวเองเก่งกว่าหลอกคนอื่นเยอะ และคนอื่นก็หลอกเราไม่เนียนเท่ากับที่เราหลอกตัวเองเลย

เหมือนคนหลงตัว ฉันคิดและเชื่อเอามากๆ ว่า เพราะภายในอันดีงามของฉันนี่เอง และเพราะฉันเป็นผู้เข้าถึงสรรพสิ่ง ฉันถึงพร่างพรูลำนำเช่นนั้นออกมาได้ ยิ่งมีเสียงชื่นชมมากเท่าไร ฉันยิ่งหลงรักถ้อยคำของตนมากขึ้นเป็นเท่าตัว และยิ่งหลงรักถ้อยคำของตนมากเท่าไร ฉันก็ยิ่งเชื่อว่าฉันเป็นเช่นนั้นมากเท่านั้น และยิ่งฉันเชื่อว่าฉันเป็นสิ่งดีงามมากเท่าไร ฉันก็ยิ่งตัดสินโลกรอบตัวมากขึ้น มากขึ้นจนไม่รู้ว่าจริงๆ ฉันคือใคร เพราะภาพสะท้อนอื่นๆ พร่ามัว มีเพียงเสียงของความคิด... “ฉันคือความถูกต้อง ดีงาม”

โชคดีเหลือเกิน เกิดความขัดแย้งรุนแรงขึ้น เพื่อนรักที่เป็นทั้งมิตรและครูหันหลังให้อย่างไม่มีเยื่อใย เป็นปฏิกิริยาที่สั่นคลอนอัตตาอย่างดีเยี่ยม ลำนำบทเอกที่เคยประทับใจผุดขึ้นมาย้ำเตือน ทว่า หูฉันดับเสียแล้วกระมังยามนั้น ฉันกลับเริ่มมองลำนำรักบทนี้เป็นดั่งคำประโลมโลกที่มิอาจเป็นจริง ก็เราจะเป็นหนึ่งเดียวกับไอ้คนงี่เง่าที่หันหลังและเมินเฉยต่อความดีงามและถูกต้องได้อย่างไร รักอย่างไม่มีเงื่อนไขนี้ เป็นแต่เพียงความสวยหรู เป็นอุดมคติที่ไกลห่างความเป็นจริง ความเป็นจริงแสดงชัดว่าเราต่างกัน และเราไม่ได้รู้จักหรือเข้าใจกันจริงๆ เลย ระหว่างพร่ำบ่นก่นด่าอย่างชิงชังในใจ ฉันกลับยิ่งรู้สึกว่าส่วนลึกภายในฉันกำลังร้องไห้ วิญญาณของฉันเจ็บปวด และฉันจำต้องน้อมรับอย่างสัตย์ซื่อว่า ฉันเสียใจ ไม่ใช่เพราะฉันกำลังทำร้ายใคร แต่เพราะฉันกำลังทำร้ายตนเอง ในแว้บนั้นเอง ที่รู้สึกถึงความรักต่อตัวเองขึ้นมาจับใจ

ฉันเลือกที่จะเยียวยาตนจากทุกข์ครั้งนี้ ด้วยการลดกำแพงตน เผยทุกข์ที่มีให้เพื่อนคนนั้นฟัง เป็นการบอกกล่าวที่หมดจดที่สุด อ่อนโยนที่สุด และสุภาพที่สุดเท่าที่เคยพูดมา ราวกับลมหายใจเดียวกัน เพื่อนก็บอกกล่าวสะท้อนกลับแก่ฉันอย่างซื่อตรง และนุ่มนวลยิ่ง ไม่มีแม้สักคำเดียวที่กล่าวโทษต่อกัน ไม่มีคำว่าถูก – ผิด มีเพียงการรับรู้และเข้าใจ ณ ตรงนั้น ณ ขณะนั้นเอง ที่เราสัมผัสถึงการหลอมรวม

เราพูดคำ “รัก” กันมาก แต่มันเป็นราวกับม่านควันที่กางกั้นเราด้วยข้อแม้มากมายที่เราต่างยึดติด ยึดถือกัน ดังนั้น ณ ขณะที่เราพูดว่า “เพื่อใคร” ขอให้ดูใจตน เขากับเราเป็นลมหายใจเดียวกันหรือไม่ เราสืบค้น ขุดคุ้ยหาความจริงแท้ในผู้อื่นเสียมากมาย แล้วในหัวใจเราเองเล่า เราอนุญาตให้ความจริงแท้ของเราปรากฏออกมาได้มากน้อยเพียงไร นี่ยังไม่ได้พูดถึงความจริงที่เราไม่เคยรับรู้ว่ามันมีอยู่ในตัวเรานะ เพราะเราต่างสร้างแล้วกลบ ซ้ำแล้วซ้ำเล่า จนเราเองไม่รู้ว่าอะไรคือความเป็นจริง เราไม่ชอบความเสแสร้ง แต่เราไม่เคยทันสังเกตพฤติกรรมของตนเลย

สิ่งที่เราคิดและปักใจไว้อาจเปลี่ยนแปลงหรือคงอยู่อย่างประจักษ์ชัดมากขึ้น เมื่อความคิดมิได้เป็นแค่ความคิด หรือชุดคิด แต่การมีประสบการณ์ถึงสิ่งนั้นๆ มีค่ายิ่ง จะเป็นไรไปหากคุณจะพบว่าคุณทำพลาดมาแล้วนับครั้งไม่ถ้วน และมันยังไม่มีวี่แววว่าจะหยุดลง โปรดให้ประสบการณ์แต่ละครั้งที่ปรากฏเป็นดั่งหมายเหตุชีวิต ที่เราจะเรียนรู้และข้ามผ่าน...ขอให้รักนำทางไปเถิด